رابطه الگوهای فشار روزانه سطح دریا با بارش اوایل پاییز ( سپتامبر – اکتبر ) در استان گیلان

چکیده سامانه های همدید از عوامل کنترل کننده الگوهای بارش هر منطقه می باشد. یکی از سامانه های همدید تعیین کننده بارش های هر منطقه، میزان، توزیع و آرایش الگوهای فشار تراز دریا است. در واقع حرکات و تغییرات الگوهای فشار تراز دریا در هر منطقه می تواند شرایط روزانه جوی را تبیین و توجیه کند. استان گیلان یکی از پر باران ترین نواحی اقلیمی کشور است. در این پژوهش جهت شناسایی تاثیر الگوهای فشار تراز دریا بر بارش روزانه سپتامبر و اکتبر در گیلان، داده های بارش روزانه 23 ایستگاه طی سال های 1976 تا 2005 ( 30 سال ) بررسی شد. در این راستا با استفاده از تکنیک طبقه بندی لوند به رابطه الگوهای فشار تراز دریا و بارش منطقه مبادرت شده است. با اعمال روش لوند به روی داده های روزانه فشار تراز دریا در ماه سپتامبر 6 الگو و در ماه اکتبر 12 الگو شناسایی شد و ارتباط این الگو ها با بارش رخ داده مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. این روش به روی بارش های سنگین استان نیز انجام شد. برای ماه سپتامبر و اکتبر هر کدام 5 الگوی فشار تراز دریا استخراج گردید و تاثیر این الگوها به روی بارش سنگین شناسایی شد. بر خلاف تحقیقات گذشته که تنها پر فشار سیبری را منشاء بارش های خزری می دانستند، نتایج مطالعه حاکی از این است که علاوه بر پر فشار سیبری، پر فشار اروپایی و منبع رطوبتی دریای سیاه و هم چنین در برخی از الگوها، زبانه های کم فشاری که رطوبت دریای مدیترانه و دریای سرخ را به همراه می آورند، در بارش های این منطقه دخیل می باشند. در مطالعه روند این الگوها معلوم شد که الگو های فشار تراز دریا در طی دوره مورد مطالعه، از نظر آماری روند معنی داری نداشته اند اما روند موجود از نظر اقلیمی قابل توجه می باشد. هم چنین معلوم گردید که بارش های بیشینه ماه سپتامبر بیش تر از نیمه دوم ماه آغاز می شود و احتمال شروع آن در اواخر ماه بیش تر از اوایل ماه است.